У уцёках ад эмоцый. Чаму людзі абясцэньваюць ментальныя засмучэнні і ставяцца да псіхолагаў з недаверам

Нягледзячы на імклівае развіццё сферы псіхалогіі і псіхіятрыі, тэма ментальных расстройстваў усё яшчэ застаецца табуіраванай. Пра тое, чым гэта абумоўлена і як людзі спраўляліся з аналагічнымі праблемамі раней, карэспандэнту агенцтва "Мінск-Навіны" расказала псіхолаг Цэнтра паспяховых адносін Вольга Рыбчынская.

«Раней было лепш»

З-за недастатковай інфармаванасці грамадства аб ментальных засмучэннях дадзеная тэма ўсё яшчэ застаецца табуяванай. А шматлікія прадстаўнікі старэйшага пакалення і зусім лічаць захворванні па частцы псіхікі глупствам, якая не варта ўвагі. І калі вас да гэтага часу патрэсвае ад выказванняў у стылі «у нас і каўбаса смачнейшая была, і людзі па шарлатанах-псіхолагах не хадзілі», зафіксуйцеся на думкі аб тым, што людзей заўсёды палохае незнаёмае. Чужароднае немінуча жадаецца адапхнуць, бо змяняць перакананні, на якія ты абапіраўся на працягу ўсяго жыцця, - гэта працэс працаёмкі і працяглы.

Акрэсьлім адразу: па словах А. Рыбчынскай, умоўна 50 гадоў таму ментальных расстройстваў менш не было. Проста іх не маглі дыягнаставаць, таму што сістэма псіхалагічнай і псіхіятрычнай дапамогі знаходзілася не на тым узроўні, які характэрны для яе зараз.

Выхаванцы савецкага перыяду цалкам маглі жыць з тымі ж дэпрэсіўнымі эпізодамі. І калі нам прагрэс даў медыкаментознае лячэнне і тэрапію, то ў часы былыя з такімі складанасцямі нярэдка спраўляліся (насамрэч проста заглушалі адчуванні) шляхам прыкладвання да бутэлькі. А нехта і зусім прымаў рашэнне развітацца з жыццём.

— Раней і шлюб без інтымных адносін або саюз, у якім партнёры ўспрымаюць адзін аднаго як суседзяў, а не як партнёраў, лічыўся нормай, таму што запыты грамадства былі іншымі, — адзначае А. Рыбчынская.

У сучасным свеце, па словах псіхолага, у людзей з'яўляецца больш унутраных патрабаванняў да якасці ўласнага жыцця. Адпаведна, мы становімся больш уважлівымі да таго, што адбываецца ў нашай сям'і і канкрэтна з намі,— з-за гэтага часцей звяртаемся да спецыялістаў за неабходнай нам дапамогай.

— Прагрэс у плане інфармаванасці грамадства па частцы псіхічнага здароўя зараз, безумоўна, ёсць, але дакладнай і сучаснай інфармацыі аб засмучэннях (іх праяве, лячэнні і г.д.) у нас усё яшчэ дастаткова мала,  - распавядае спецыяліст. - Плюс да ўсяго людзі, якія даведаюцца, што ў іх блізкага чалавека дыягнаставана ментальнае захворванне, нярэдка правальваюцца ў эмоцыі (злосць, шок, расчараванне і г.д.), што перашкаджае ім падысці да дадзенай праблемы рацыянальна. Ім лягчэй карыстацца стэрэатыпамі, чым разбірацца ў тэме.

 

Калі чалавеку ўсё ж атрымоўваецца акрыяць ад шакавальнай навіны і бурныя эмоцыі цішэюць, ён суцэль можа пачаць «прамацваць» пытанне ментальных захворванняў, шукаць спосабы дапамагчы таму, да каго ён неабыякавы. Аднак здараецца і такое, што сваякі ідуць у адмаўленне.

Адкуль скепсіс?

Вяртаемся да таго, чаму ж усё ж такі прадстаўнікі старэйшага пакалення псіхолагам не давяраюць і не спяшаюцца запісвацца на кансультацыі нават пры наяўнасці праблем.

— На жаль, даводзіцца прызнаць, што апошнім часам на нашай ніве сапраўды з'явілася шмат шарлатанаў, якія змешваюць псіхалогію з той жа эзатэрыкай і іншымі навукова непацверджанымі практыкамі. З-за гэтых людзей падточваецца і сам аўтарытэт прафесіі. Таму скепсіс мінчукоў у стаўленні адмыслоўцаў нашай нішы можна зразумець,— лічыць А.Рыбчынская. — Акрамя гэтага, многія людзі не ставяцца сур'ёзна да свайго ўнутранага свету і эмацыйнага стану. Мы абвыклі судзіць аб чалавеку па нейкіх матэрыяльных прыкметах. Многія думаюць, калі ў яго ёсць праца, дом і сям'я, ён апрыёры павінен быць шчаслівы. Аб тым, як чалавек сябе адчувае, грамадства практычна не задумваецца, бо гэта складана зразумець па вонкавых прыкметах.

Прасцей кажучы, людзям цяжка зарыентавацца ў гэтым унутраным суб'ектыўным свеце эмоцый і перажыванняў, таму яны аддаюць перавагу і зусім туды не зазіраць.

Акрамя гэтага, недавер да псіхолагаў і нежаданне наведваць кансультацыі можа быць абгрунтавана страхам чалавека перад сутыкненнем з болем, адзінотай, страхам і іншымі пачуццямі, з якімі ён не хоча сустракацца. Бо ў такім выпадку давядзецца прызнаць: «Мяне нешта не задавальняе ў маім жыцці, мне дыскамфортна». Зварот па псіхалагічную дапамогу ў цэлым патрабуе вялікай мужнасці.

Але, нягледзячы на працятасць нашага грамадства стэрэатыпамі, ігнараваць уласны дыскамфорт спецыяліст настойліва не рэкамендуе.

— Ментальныя захворванні — гэта перш за ўсё сфера нашага здароўя, на якой будуецца здольнасць працаваць, ствараць сям'ю, дасягаць таго жыцця, да якога мы імкнемся. І, вядома, лепш дыягнаставаць псіхічнае засмучэнне на ранніх стадыях, чым потым выдаткаваць на лячэнне не толькі нямала фінансаў, але і сіл, а таксама часу, — заключае В.Рыбчынская.

Крыніца: агенцтва «Мінск-Навіны» 

 

Усе навіны