Новыя ўмовы для прызначэння і датэрміновага выкарыстання сямейнага капіталу

Праграма "Сямейны капітал" дзейнічае ў Беларусі з 2015 года. І, як запэўніў Прэзідэнт, дапамагаць шматдзетным будуць і ў далейшым. Каб мера дзяржпадтрымкі выкарыстоўвалася правільна і адрасна, у заканадаўства ўведзены дадатковыя ўмовы для назначэння сямейнага капіталу і датэрміновага распараджэння яго сродкамі. Сутнасць новаўвядзенняў Указа Кіраўніка дзяржавы № 69 растлумачыла «СБ. Тыдні» начальнік упраўлення народанасельніцтва, гендэрнай і сямейнай палітыкі Мінпрацы і сацабароны Святлана Белаш.

Датэрмінова выкарыстоўваць сямейны капітал на жыллё можна, толькі калі «квадратаў» не хапае

Многія сем'і аддаюць перавагу не чакаць паўналецця дзіцяці, у сувязі з нараджэннем якога быў прызначаны сямейны капітал, а хочуць выдаткаваць дэпазіт раней.

Калі мэта - выдаткаваць яго на дом або кватэру, то гэта змогуць зрабіць тыя сем'і, у якіх ва ўласнасці маецца менш за 15 кв. м на чалавека. А калі яны мінчане - то менш за 10 кв. м на чалавека.

Калі сям'я жадае накіраваць сродкі датэрмінова на медыцынскія паслугі, то месцам іх аказання павінны быць толькі арганізацыі аховы здароўя дзяржаўнай формы ўласнасці. Да ўнясення змен у заканадаўства можна было атрымліваць лячэнне ў любых медцэнтрах незалежна ад формы ўласнасці, акрамя індывідуальных прадпрымальнікаў.

Яшчэ адзін скарэкціраваны нюанс - пры атрыманні стаматалагічных паслуг прадугледжана выкарыстанне сямейнага капіталу па частках. Напрыклад, вы заключылі дагавор са стомпакліклінікай. Палову сродкаў сямейнага капіталу, якія неабходны па гэтым дакуменце, арганізацыі пералічаць адразу, а канчатковы разлік адбудзецца ўжо пасля прадастаўлення акта выкананых работ.

Аналагічныя змены закранулі і адукацыю. Аплачваць паслугі за кошт сродкаў сямейнага капіталу стануць кожны год навучання. За гэты перыяд будзе пералічвацца сума аплаты, а таксама запазычанасць за папярэдні год. І так да заканчэння навучання.

Каб сям'і прызначылі сямейны капітал, працаздольны бацька павінен працаваць

Указ № 69 уводзіць дадатковую ўмову для назначэння сямейнага капіталу - абавязковая занятасць кіраўніка сям'і. Калі бацька знаходзіцца ў працаздольным узросце і ў яго няма інваліднасці, то на дату звароту па назначэнне сямейнага капіталу ён павінен мець стаж работы не менш як шэсць месяцаў за год да гэтага. Або службы, вучобы, іншай грамадска карыснай дзейнасці з выплатай падаткаў (напрыклад, на прафесійны прыбытак), вытворчасці сельгаспрадукцыі на дапаможным участку. Важна, каб і на дзень звароту бацька таксама быў заняты.

Патрабаванне па працаўладкаванні актуальнае і для айчыма ў поўнай сям'і, і для аднаго з бацькоў у няпоўнай. Раней умовы абавязковага працаўладкавання не было.

Занятасць бацькі зараз таксама будуць улічваць і пры датэрміновым распараджэнні сродкамі сямейнага капіталу. Калі сям'я жадае накіраваць сродкі на жыллё, медпаслугі або адукацыю да паўналецця дзіцяці, працаздольны бацька, айчым у поўнай сям'і (або бацька ў няпоўнай) павінны працаваць не менш як 12 месяцаў на працягу апошніх двух гадоў перад тым, як яны звярнуліся па меру дзяржпадтрымкі.

Пры гэтым занятасць улічваецца сумарна.

Калі ўмова занятасці не выконваецца, то сям'я можа рэалізаваць права на сямейны капітал пазней, калі выпрацуе патрэбны стаж. Цяпер звярнуцца па прызначэнне сямейнага капіталу будзе магчыма ў любы час на працягу 18 гадоў. Знята абмежаванне па звароце ў 6-месячны тэрмін.

Прадаць хату ці кватэру, набытыя за сямейны капітал, нельга

Указ нумар 69 устанаўлівае норму, якая накладае забарону на адчужэнне жылога памяшкання, набытага з выкарыстаннем сродкаў сямейнага капіталу, на працягу пяці гадоў. Прычым не важна, поўнасцю або часткова ён быў задзейнічаны: бывае, грамадзяне дадаюць да патрабаванай сумы і асабістыя грошы, крэдыты і пазыкі.

Такая ўмова раней распаўсюджвалася толькі на жылыя памяшканні, набытыя і зарэгістраваныя ва ўласнасць з 2022 года, а раней зарэгістраванага жылля яно не датычылася. Цяпер умовы для ўсіх аднолькавыя.

Сямейны капітал прызначаць, калі дзеці знаходзяцца ў годных умовах

Дадатковай умовай таго, каб сям'і прызначылі сямейны капітал або далі дабро на выкарыстанне яго сродкаў, стала стварэнне для дзяцей дастойных умоў і спрыяльнага клімату. Гэта значыць бацькі, чые дзеці прызнаюцца, што знаходзяцца ў сацыяльна небяспечным становішчы, права на гэтую меру дзяржпадтрымкі мець не будуць.

Набудуць яны такое права толькі пасля выпраўлення сітуацыі.

Неабгрунтавана патрачаныя сродкі будуць вяртаць у бюджэт

Калі грамадзяне парушаюць заканадаўства і выкарыстоўваюць сямейны капітал для мэт, не прапісаных у ім, урэгулявана пытанне з іх вяртаннем. Грошы вернуцца ў рэспубліканскі бюджэт у выпадку, калі вінаватыя самі грамадзяне, а таксама тады, калі заканадаўства парушылі іншыя фізічныя або юрыдычныя асобы, індывідуальныя прадпрымальнікі, а член сям'і, у адносінах да якога пералічаны сродкі, іх паслугамі скарыстаўся.

Нормы ўказа ўступаюць у сілу 28 мая 2024 года. У дачыненні да заяў сем'яў, пададзеных да гэтай даты, будуць па-ранейшаму прымяняцца правілы, якія дзейнічалі раней.

 Алена Казлоўская, « сб. Беларусь сёння», 30 сакавіка 2024 г.

Крыніца: Национальный правовой Интернет-портал Республики Беларусь

Усе навіны