КАМЕНТАР: Якія паслугі беларусы могуць атрымаць анлайн

21 Марта 2024

Нацыянальны цэнтр электронных паслуг 19 сакавіка адзначыў сваё 12-годдзе. Яго работа накіравана ў тым ліку на тое, каб дзяржаўныя органы і арганізацыі, бізнес і грамадзяне маглі са зручнасцю вырашаць пытанні ў электронным фармаце. Пра тое, якія паслугі беларусы могуць атрымаць анлайн, расказалі на прэс-канферэнцыі прадстаўнікі цэнтра.

Дакументазварот і аўтэнтыфікацыя

НЦЭУ - інфраструктурны аператар электроннага ўрада, які вядзе працу па розных кірунках. Гэта і развіццё электроннага дакументазвароту па адзіных фарматах, электронных архіваў, і аказанне дзяржаўных лічбавых паслуг на адзіным партале электронных паслуг e-pasluga.by, у тым ліку праз мабільны дадатак "Е-Паслуга", і аказанне дзяржаўных паслуг у службах "адно акно" . Таксама НЦЭУ развівае сэрвісы электроннай аўтэнтыфікацыі (электронны лічбавы подпіс, біяметрычная і хмарная аўтэнтыфікацыя), арганізуе міждзяржаўнае ўзаемадзеянне з выкарыстаннем механізмаў даверанага трэцяга боку. Цэнтр займаецца і ўзаемадзеяннем у рамках агульнай інфармацыйнай прасторы Еўразійскага эканамічнага саюза. Дырэктар РУП "Нацыянальны цэнтр электронных паслуг" Раман Градусаў расказаў аб асноўных напрамках работы. Сярод іх - электронны дакументаабарот. "У аснове электроннага ўрада ляжыць анлайн-узаемадзеянне, якое дае магчымасць суб'ектам аператыўна абменьвацца інфармацыяй, паскараючы прыняцце кіраўніцкіх рашэнняў. Такі імгненны абмен дакументамі на тэрыторыі Беларусі забяспечвае сістэма міжведамаснага дакументаабароту. Да СМДА падключаны больш як 16800 абанентаў. У тыдзень перасылаецца каля 150 тыс. электронных. Да СМДА падключаны не толькі ўсе дзяржаўныя органы і арганізацыі, але і іншыя суб'екты гаспадарання, якія ацанілі даступнасць і зручнасць электроннай камунікацыі.У мінулым годзе мы прапанавалі новае рашэнне па выкарыстанні электроннага дакументазвароту і СМДА для невялікіх кампаній - адпаведны сэрвіс з'явіўся ў асабістым электронным кабінеце на адзіным партале электронных паслуг. Не выходзячы з асабістага кабінета, нараўне з атрыманнем розных паслуг, можна арганізаваць і юрыдычна значны электронны дакументаабарот", - адзначыў ён. Яшчэ адзін важны напрамак - электронная аўтэнтыфікацыя. "Гэта аснова бяспекі электроннага ўрада. Пачынаючы з 1 ліпеня 2014 года ў Беларусі выдадзена каля 2 млн сертыфікатаў адкрытых ключоў праверкі электроннага лічбавага подпісу, штодзень іх колькасць павялічваецца ў сярэднім на 1,5 тыс. Створана сетка з 44 пунктаў аказання паслуг на базе 12 . цэнтраў ва ўсіх абласных, а таксама буйных раённых цэнтрах.На сёння выпушчана больш за 300 тыс. ID-карт з запісанымі на іх сертыфікатамі адкрытага ключа.Штодня выпускаецца каля 300 ID-карт.ID-карта дазваляе аўтарызавацца ў розных інфармацыйных сістэмах, рэсурсах, у у тым ліку і на адзіным партале электронных паслуг", - звярнуў увагу Раман Градусаў.

Новыя электронныя паслугі

Адным з ключавых напрамкаў работы цэнтра з'яўляецца развіццё аказання электронных паслуг грамадзянам, бізнесу, дзяржаўным органам і арганізацыям. "Мы пастаянна працуем над тым, каб колькасць новых, цікавых, запатрабаваных паслуг у электронным выглядзе расла, каб людзі маглі вырашаць свае надзённыя праблемы з найменшымі затратамі сіл і часу, у ідэале - не выходзячы з дому, рабіць усё неабходнае за пару клікаў. Тэмпы пераводу адміністрацыйных працэдур у электронную форму і развіцця электронных сэрвісаў мы пастаянна павялічваем.Калі за 2022 год на беларускім адзіным партале электронных паслуг з'явілася больш за 40 новых паслуг, то ў 2023-м - больш за 270 новых паслуг і адміністрацыйных працэдур. больш за 560 электронных сэрвісаў", - праінфармаваў дырэктар НЦЭУ.

Сэрца адзінага партала электронных паслуг - гэта асабісты кабінет карыстальніка. Асабістыя кабінеты на ЕПЭУ ёсць у кожнага беларуса, звесткі аб якім унесены ў рэгістр насельніцтва. Актывацыя асабістага кабінета адбываецца пры першым уваходзе ў яго. "Мы пастаянна працуем над тым, каб магчымасці дадзенага кабінета павялічваліся. Цікавасць да атрымання паслуг анлайн у людзей расце. Калі ў 2022 годзе праз партал было аказана крыху больш за 76 млн паслуг, то за 2023 год - каля 128 млн. У бягучым годзе штомесячная колькасць - 11,5 млн", - назваў лічбы Раман Градусаў. Са студзеня 2024 года на партале ўжо размешчаны 34 новыя сэрвісы - і для грамадзян, і для юрыдычных асоб. "У прыватнасці, у суб'ектаў гаспадарання з'явілася магчымасць онлайн атрымліваць фітасанітарныя сертыфікаты адносна прадукцыі, якая вывозіцца за межы Беларусі. Таксама можна онлайн пацвярджаць заключэнне аб адпаведнасці праектна-тэхнічнай дакументацыі, калі юрыдычнай асобе трэба правесці будаўнічыя або мантажныя работы ў зоне побач з архітэктурным помнікам або іншым. гісторыка-культурнай каштоўнасцю. Што да фізічных асоб, анлайн можна атрымаць даведкі аб аднясенні да беспрацоўных, аб памеры налічаных сацыяльных дапамог, аб памеры налічаных пенсіі", - удакладніла начальнік аддзела электроннай камерцыі РУП "Нацыянальны цэнтр электронных паслуг" Святлана Караневіч.

Раней у электронную форму было пераведзена больш за 120 адміністрацыйных працэдур для грамадзян у сферы зямельна-маёмасных адносін. Цяпер можна, не звяртаючыся ва ўпаўнаважаныя органы, рэгістраваць дагаворы куплі-продажу нерухомасці, свае правы на яе. "Многія дзяржорганы адмаўляюцца ад паняцця даведак, выпісак, пасведчанняў на паперы. Напрыклад, Міністэрства эканомікі ўстанавіла, што ўсе ліцэнзіі знаходзяцца ў адзіным рэестры ў электронным выглядзе, а паперы больш не выдаюцца.Усе ўжо прывыклі да такога парадку рэчаў і звяртаюцца ў рэестр па інфармацыю.Па гэтым шляху рухаюцца і іншыя дзяржорганы, каб паціху адыходзіць ад паняцця папяровых дакументаў і звяртацца да інфармацыйных рэсурсаў, у якіх пастаянна актуалізуюцца даныя", - акцэнтавала ўвагу Святлана Караневіч.

Што да адміністрацыйных працэдур, іх у краіне зараз каля 1 тыс." Галоўная задача - аблічбаваць іх усе. Працы трэба шмат", - падкрэсліла начальнік аддзела электроннай камерцыі. Па яе словах, папулярнымі застаюцца паслугі па праходжанні электроннай дыспансерызацыі. Гэта электронныя паслугі, прызначаныя для выяўлення фактараў рызыкі развіцця неінфекцыйных захворванняў сістэмы кровазвароту, анкалагічных захворванняў, хранічных абструктыўных захворванняў лёгкіх, цукровага дыябету на падставе анкетавання насельніцтва. Яны прадастаўляюцца на адзіным партале.

На партале таксама з'явіліся новыя электронныя паслугі аб пацвярджэнні факту выдачы пасведчання кіроўцы і атрыманні звестак аб абмежаванні ў праве кіравання транспартнымі сродкамі.

Праграмны комплекс "адно акно"

З асабістага кабінета на адзіным партале электронных паслуг арганізуецца таксама доступ да функцыяналу праграмнага комплексу "адно акно". На сёння з дапамогай комплексу даступны прыём заяў па каля 300 адміністрацыйных працэдур як для грамадзян, так і для суб'ектаў гаспадарання. "Гэта тыя паслугі, якія пакуль яшчэ нельга атрымаць анлайн, па іх трэба прыходзіць асабіста. Але з моманту прыёму пакета заяў па адміністрацыйнай працэдуры далей пачынаецца аўтаматызацыя. Праграмны комплекс дае магчымасць поўнасцю аўтаматызаваць работу аператара, атрымліваць адсутныя даныя адносна вашай сітуацыі", - адзначыла Святлана Караневіч.

Цяпер праграмны комплекс "адно акно" забяспечвае магчымасць атрымання звестак з 8 інфармацыйных сістэм. Норма змененай дырэктывы нумар 2 "Аб дэбюракратызацыі дзяржаўнага апарату і павышэнні якасці забеспячэння жыццядзейнасці насельніцтва" павінна яшчэ больш пашырыць гэты пералік. Акрамя таго, важнай навэлай дырэктывы нумар 2 стала замацаванне юрыдычнай значнасці дакументаў, звестак і паведамленняў, накіраваных дзяржаўнымі органамі ў асабістыя электронныя кабінеты на адзіным партале электронных паслуг.

Усе службы "адно акно" ўжо падключаны да праграмнага комплексу, да 1 ліпеня бягучага года падключацца таксама дзяржаўныя арганізацыі, упаўнаважаныя на прыём і разгляд заяў грамадзян і юрыдычных асоб.

Доступ да паслуг

Доступ да большасці электронных паслуг на партале патрабуе адназначнай строгай ідэнтыфікацыі карыстальніка, якая магчымая пры наяўнасці электроннага лічбавага подпісу або ID-карты. Гэтаму садзейнічае адзіная сістэма ідэнтыфікацыі фізічных і юрыдычных асоб. "Выкарыстанне ID-карт дазваляе аўтаматызаваць працэдуру ідэнтыфікацыі асобы, што таксама спрыяе развіццю электронных сэрвісаў. Карыстальнік можа аўтарызавацца з дапамогай ID-карты на адзіным партале, атрымаць доступ да свайго асабістага кабінета і замовіць паслугу, не выходзячы з дому, бо ID-карта з'яўляецца не толькі пасведчаннем асобы, але і носьбітам двух дадаткаў: ідэнтыфікацыйнага і электроннага лічбавага подпісу", - адзначыў намеснік дырэктара па інфармацыйных тэхналогіях РУП "Нацыянальны цэнтр электронных паслуг" Ягор Воранаў.

У мінулым годзе праведзены рэбрэндынг адзінага партала электронных паслуг у мэтах прыцягнення ўвагі да яго як пляцоўкі для размяшчэння электронных сэрвісаў дзяржавы, прыцягнення ўвагі шырокай аўдыторыі да тэхналогій электроннага ўрада ў Беларусі. Імя "Е-Паслуга" атрымала не толькі мабільны дадатак адзінага партала электронных паслуг, але і ўласна сам партал - для лёгкасці і прастаты ўспрымання карыстальнікамі. Даменнае імя партала ў сетцы інтэрнэт - e-pasluga.by. Абноўлены карыстацкі інтэрфейс партала, зменены яго структурная кампазіцыя і дызайн. Каб спрасціць працэдуру аўтарызацыі па ID-карце і атрымаць доступ да электронных паслуг, НЦЭУ распрацаваў мабільны дадатак "Е-Паслуга". ", у якім счытвальнік з'яўляецца мабільны тэлефон. Для выкарыстання "Е-Паслугі" неабходны смартфон з функцыяй NFC і ID-картай. Прыклаўшы D-карту да тыльнага боку смартфона, трэба ўвесці PIN 1 і актываваць свой асабісты кабінет на "Е-Паслугу". Мабільнае прыкладанне "Е-Паслуга" пакуль даступна для выкарыстання толькі фізічнымі асобамі і толькі для сістэмы Android. З моманту запуску дадатку (з 20 снежня 2023 года) зафіксавана каля 3 тыс. установак дадатку.

У НЦЭУ адзначылі, што ў беларусаў усё больш расце цікавасць да электронных сэрвісаў.

Валерыя Гаўрылава,
БЕЛТА.-0-